Máy xét nghiệm miễn dịch ELISA là thiết bị giúp phát hiện kháng nguyên, kháng thể với độ chính xác cao. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả đáng tin cậy, người thực hiện cần hiểu rõ cách đọc và phân tích chỉ số trên máy. Sau đây, Đất Việt Medical sẽ đưa ra cách đọc kết quả xét nghiệm ELISA đúng chuẩn, giúp bạn tránh sai sót và nâng cao hiệu quả chẩn đoán.

Máy xét nghiệm miễn dịch ELISA là gì?

Máy xét nghiệm miễn dịch ELISA là thiết bị chuyên dụng trong lĩnh vực y học, được sử dụng để phân tích và đo lường nồng độ kháng nguyên, kháng thể, protein hoặc hormone trong mẫu bệnh phẩm. Máy hoạt động dựa trên nguyên lý gắn kết đặc hiệu giữa kháng nguyên và kháng thể, kết hợp với enzyme để tạo ra phản ứng màu. Cường độ màu sắc phản ứng sẽ phản ánh nồng độ của chất cần đo, giúp xác định các chỉ số quan trọng trong chẩn đoán bệnh lý một cách chính xác.

Tham khảo:

• Giải thích chi tiết nguyên lý máy xét nghiệm miễn dịch - Nguyên lý hóa phát quang CLIA
• Máy miễn dịch huỳnh quang có những ưu điểm gì?
• Nguyên lý của máy xét nghiệm miễn dịch như thế nào?

Vai trò của máy xét nghiệm miễn dịch ELISA

Máy phân tích miễn dịch ELISA đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán y khoa và nghiên cứu sinh học. Nhờ độ nhạy cao và khả năng phát hiện chính xác các chất sinh học, thiết bị này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

• Sàng lọc ung thư và thử nghiệm thuốc: ELISA giúp phát hiện sớm các dấu ấn ung thư như ung thư vú, ung thư buồng trứng. Ngoài ra, phương pháp này còn hỗ trợ kiểm tra chất gây nghiện và theo dõi mức độ dược chất trong điều trị.
• Chẩn đoán bệnh truyền nhiễm: Máy ELISA có thể xác định sự hiện diện của virus và vi khuẩn gây bệnh như HIV, giang mai, sốt rét, toxoplasmosis hay virus Zika.
• Phát hiện dị ứng thực phẩm: ELISA giúp kiểm tra và định lượng các chất gây dị ứng trong thực phẩm, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
• Xác định kháng thể tiểu cầu: Thiết bị hỗ trợ chẩn đoán các rối loạn miễn dịch liên quan đến tiểu cầu, như bệnh lupus ban đỏ hệ thống.
• Phát hiện kháng thể kháng virus và vi khuẩn: Đây là công cụ quan trọng trong các chương trình kiểm soát dịch bệnh, giúp phát hiện nhanh bệnh nhân nhiễm virus để có biện pháp điều trị kịp thời.

Nguyên lý hoạt động của máy xét nghiệm miễn dịch ELISA

Máy phân tích miễn dịch ELISA hoạt động dựa trên nguyên lý kháng nguyên - kháng thể, kết hợp với enzyme để tạo phản ứng hóa học có thể đo lường. Quy trình thực hiện gồm ba bước chính: cố định kháng nguyên hoặc kháng thể lên giá thể rắn, phản ứng với mẫu cần xét nghiệm để tạo phức hợp miễn dịch, và thêm cơ chất để enzyme tạo ra tín hiệu màu sắc, giúp xác định nồng độ của chất cần đo.

Cụ thể, nếu cần xác định sự có mặt của kháng thể trong mẫu bệnh phẩm, người ta sẽ cố định kháng nguyên đặc hiệu lên bề mặt giếng xét nghiệm. Khi mẫu chứa kháng thể tương ứng được thêm vào, chúng sẽ liên kết với kháng nguyên tạo thành phức hợp miễn dịch. Sau đó, một kháng thể thứ cấp có gắn enzyme sẽ được đưa vào để bám vào kháng thể đích. Cuối cùng, cơ chất đặc hiệu được thêm vào, enzyme sẽ phân hủy cơ chất và tạo ra tín hiệu màu, giúp máy đo quang học xác định kết quả.

Điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa nguyên lý miễn dịch ELISA so với các phương pháp khác như FIA (Fluorescence Immunoassay) hay CLIA (Chemiluminescence Immunoassay) nằm ở cách phát tín hiệu. Trong khi FIA và CLIA sử dụng huỳnh quang hoặc hóa phát quang để tạo tín hiệu ánh sáng, ELISA dựa vào phản ứng màu sắc của enzyme và cơ chất, giúp dễ dàng đo lường bằng quang phổ mà không cần thiết bị phát hiện ánh sáng phức tạp. Điều này làm cho ELISA trở thành phương pháp phổ biến trong xét nghiệm miễn dịch nhờ tính đơn giản, chi phí hợp lý nhưng vẫn đảm bảo độ chính xác cao.

Cách đọc kết quả máy xét nghiệm miễn dịch ELISA chính xác

Để đọc kết quả máy miễn dịch ELISA một cách chính xác, bạn cần hiểu rằng phương pháp này đo lường nồng độ kháng nguyên hoặc kháng thể trong mẫu bệnh phẩm thông qua phản ứng tạo màu. Cường độ màu sắc tỷ lệ thuận với lượng chất cần đo, được máy phân tích dưới dạng giá trị quang học (Optical Density - OD).

Kết quả ELISA có thể hiển thị theo nhiều dạng như trực tiếp, gián tiếp, sandwich hoặc cạnh tranh, tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm cụ thể. Khi phân tích kết quả, cần đối chiếu với ngưỡng tham chiếu của từng loại xét nghiệm. Ví dụ, nếu kiểm tra kháng thể giun lươn Strongyloides IgG, các mức kết quả có thể như sau:

• Âm tính (< 0.2 OD): Không phát hiện kháng thể, người bệnh có thể chưa bị nhiễm.
• Nghi ngờ (0.2 – 0.29 OD): Cần xét nghiệm bổ sung để khẳng định kết quả.
• Dương tính (≥ 0.3 OD): Có khả năng nhiễm bệnh, cần tham vấn bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.

Lưu ý, giá trị OD và ngưỡng tham chiếu có thể khác nhau tùy phòng xét nghiệm và bộ kit sử dụng. Do đó, để đảm bảo tính chính xác, kết quả cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá dựa trên tình trạng lâm sàng và các xét nghiệm bổ sung nếu cần thiết.

Máy xét nghiệm miễn dịch ELISA có độ nhạy cao, an toàn và thực hiện được nhiều loại xét nghiệm. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là thời gian xét nghiệm kéo dài và phụ thuộc nhiều vào kỹ thuật viên. Để khắc phục điều này, các phòng khám có thể cân nhắc sử dụng máy xét nghiệm miễn dịch hóa phát quang (CLIA). Công nghệ CLIA mang lại độ chính xác cao, thời gian xét nghiệm nhanh chóng, chi phí hợp lý và nhiều dòng máy được tự động hóa giúp tối ưu quy trình xét nghiệm.

Nếu bạn đang tìm kiếm máy miễn dịch CLIA chất lượng, Đất Việt Medical cung cấp các dòng máy tiên tiến như Zybio EXI1800 và POCT hóa phát quang C5000. Liên hệ ngay hotline 0901.333.689 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết!